Yelken Yarışları

İLK YELKEN YARIŞI

İngiltere’de organize edilen ilk yarışı York dükü ve Kral 2. Charles’ın tekneleri arasında 1660’da yapılmıştır.Daha sonra yarışlar Galler prensi tarafından trofe haline getirilmiştir.1851’de Hundred Guenias kupası yarışları ABD takımı birinci bitirmiş ve kupanın adı America’s Cup olarak değişmiştir.1856 tarihinde Wight adası çevresınde Amerikalılar ile İngilizler arasında her yıl düzenlenen yelken yarışları yapıldı.1900 yılında yelken yarışı olimpiyat oyunlarına kabul edildi.

VENDEE GLOBE

24 saat hiç durndurak bilmeden tek başına havanın her koşulunda hiç yardım almadan hem okyanusa hem de rakiplerine karşı dünyanın çevresine dolaşmak.Dünyada bunu yapabilecek fiziksel ve psikoljik donanıma sahip kaç yelkenci olabilir ki sayısı çok fazla değildir ve bu gözü pek insanlar her 4 sene de bir Vendee Globe yarışında gerek doğayla gerekse de birbirleri ile mücadele ederler.

Vendee Globe ilk defa 1989 yılında Philippe Jeantot tarafından düzenlendi. Jeantot daha önce ilki 1982 de düzenlenen BOC Challenge yarışmasına katılmış hem 1982-83 hem de 1986-87 yarışlarında birinci olmuştu.Yarışın etaplı formatını beğenmeyen Jeantot bunun yerine Golden Globe Race organizasyonuna benzer şekilde hiç durmaksızın solo yarışılmasından yanaydı.Böylece denizciler için nihai mücadele ortamı oluşabilecekti.İlki 1989-90 yılında yapılan Vendee Globe yarışını Titouan Lamazou kazandı.

VOLVO OCEAN RACE(Whitbreat Round The World Race)

1972 de İngiliz whitbreat firması ve Kraliyet yelken kurumu ortaklaşa sponsor olarak dünya çevresini dolaşan bir yelken yarışı düzenlemeye karar verdi.8 Eylül 1973’te Portsmouth’tan start alan bu yarışa 17 tekne 167 sporcu katıldı.

Yarışın 19.yy da yelkenli kargo gemilerinin izlediği rota takip edilmesi planlanmıştı.Katılımcı teknelerde ve ekiplerde herhangi bir ön koşul aranmıyordu ve bu yüzden tekne donanımları içinde bir standart yoktu.Kaptanların çoğu açık deniz yelkenciliğinde deneyimli olmasına rağmen teknelerin mürettabatı genelde maceraperest ve yelken açısından deneyimsiz kişilerden oluşuyordu.Uzun ve zorlu etaplar sırasında tekneler bir çok zorluk yaşadı ve yarışmacılardan bazıları denizde kaybolarak hayatını kaybetti.Bütün bu deneyimler ileride düzenlenecek olan diğer yarışlar için dersler çıkarılmasını ve güvenlik ile açık deniz deneyimi konularının daha ciddiye alınmasını sağladı.

Bu yarış 1973’ten itibaren düzenli olarak 2005’e kadar 4 senede bir yapıldı.2005’ten itibaren 3 senede bir yapıldı.Yarıştaki bir başka değişiklik ise sponsor konusunda oldu.Yarışın 200’den itibaren yeni sponsoru Volvo oldu ve o zamandan beri Volvo Ocean Race olarak anılmaktadır.Ayrıca katılımcı teknelere standartlar getirildi.Yarışa sadece özel tasarım Open 60 sınıfı tekneler katılabilmekteydi.2008 yarışından itibaren sadece Open 70 sınıfı tekneler katılabilmekte.

SYDNEY HOBART’TA BİR TÜRK

Aslan Morhayim’in yarışla ilgili Turksail’e yapmış olduğu bir konuşmada

“Sydney Hobart yarışı aslında denize aşırı tutkun olan Avustralyalıların kendi aralarında gerçekleştirdiği yerel bir mücadele. Ama aralarında benim gibi meraklılar da olabiliyor” diye söze başlayan Aslan Morhayim, bağlantıyı internet araştırması sırasında kurmuş ve Arctos yatına“trimmer” olarak “yazılmış”.

Ancak bu yarış öyle “he” deyince girilebilecek bir mücadele değil. Her şeyden önce hazırlıkları ve güvenlik kurallarının gerektirdiği formaliteleri tamamlamak en az yarış kadar zor ve yorucu.1998 yılında yaşanan felaketten sonra(1998 yılında 54. sü yapılan bu yarış Avustralya’nın Sydney kentinden start almakta ve Tasmanya Hobart’ta son bulmaktadır.

Yarışa 115 tekne katılmış fakat 44 tekne bitirebilmiştir. Yarış başladıktan sonra havanın beklenmedik bir şekilde kuvvetli fırtınaya dönüşmesi rüzgarın 70 knot civarında esmesine neden olmuş ve sonucunda 5 tekne batmış, 55 denizci helikopter ile tahliye edilmiş,6 denizci hayatını kaybetmiştir.Arama kurtarma operasyonları için askeri ve sivil 35 uçak ve Avustralya Deniz Kuvvetleri’ne ait 27 gemi kullanılmıştır) organizasyonun “ince eleyip sık dokuduğu”ndan söz eden Aslan Morhayim, “alınan dersler” konusunda da güzel örneklerden söz etti.

Aslan Morhayim’in anlattığı güvenlik önlemlerinden biri “can yeleği mecburiyeti” ile ilgili. Ancak Sdney Hobart’ta bu olay “can yeleği giymekten ibaret” değil. Bununla ilgili olarak bir “sea survival” (Denizde canlı kalabilme) eğitiminden geçmeniz gerekiyor.

Can yeleği nedir, içinde ne var, nasıl çalışır, nasıl kullanılır? Bu soruların cevaplarını bilmeniz de şart. Ayrıca bu can yeleklerine takılan EPRB (yer gösterici) cihazlar da kişisel bilgiler içeriyor. Herhangi bir nedenle devreye girdiğinde sizin yerinizle birlikte iletişim kurulacak yakınınızın bilgilerini de arama kurtarma birimlerine ulaştırıyor.

Teknedeki ekibin yarısının “sea survival” kursundan sertifikalı olması, geri kalan yarısının da en az150 millik açık deniz seyri konusunda deneyim sahibi olması yarışa katılabilmenin güvenlik şartlarından biri. Bitmedi, 2 kişinin “radyo haberleşmesi”, 2 kişinin de “ilkyardım” konusunda sertifika sahibi olması gerekiyor.

Ötesinde, yarış sırasında belli noktalarda teknelerin Yarış Komitesi ile telsiz bağlantısı kuru penlem-boylam olarak “pozisyon” ve “durum” bilgisi vermesi de şartlardan biri.

Aslan Morhayim, “Tüm teknelerde takip sistemi olmasına rağmen adamlar sizin sesinizi de duymak ve bu bilgileri sizden doğrulatmak istiyorlar” diyor.Güvenlik haberleşmesinde ayrıca sabahları 07.35, akşamları da 17.05’te telsizle pozisyon bilgilerini vermeniz ve hava 40 knot’ın üzerine çıktığında “raporlama yapmanız” isteniyor.

Bir diğer ilginç nokta da verilen ödüller konusunda dikkatini çekmiş.

En büyük kupa kuşkusuz “Düzeltiilmiş zaman” için verilen. Ancak yanı sıra pek çok da farklı “derecelendirme” de söz konusu. Bunlardan bazıları “Sydney’den ilk ayrılan tekne”, “Tazman’a ilk varan tekne”, “Finişe ilk varan en küçük tekne”, “En başarılı kadın kaptan” kupaları…

Sydney Hobart’a katılan bir diğer Türk olan ve Londra’da yaşayan Volkan Dikmen’den de söz eden Aslan Morhayim, “Volkan Leopard’da ‘mid-bowman’ (orta direk dibi adamı) adamı olarak görev yaptı. Bu ‘orta’ tanımına takılmıştım, ama haklılar. Tekne o kadar büyük ki, direk çevresinde10 kişi çalışıyor. Asimetrik balonu 1000 metrekare” dedi.

2013 rolex fanet race