Neden Rating Sistemlerine İhtiyaç Var?
Farklı boy ve özelliklerdeki teknelerin eşit kazanma şansı ile birbirleriyle yarışmalarına olanak sağlamak için rating sistemleri kullanılmaktadır. Ratingler, yarış sırasında geçen zamanı teknelerin özelliklerine göre düzeltmektedir. Bu sayede, yarışta ilk finiş veren tekne değil, kendi performansı dahilinde en iyi yarıştırılan tekne ödüllendirilmektedir.
Türkiye’de Hangi Sistem Kullanılmaktadır?
Türkiye’de kullanılan 2 ana rating sistemi vardır; IRC (International Rating Certificate) ve ORC
(Offshore Racing Congress Rule). Türkiye’deki yat yarışlarının çoğunluğu IRC sistemi ile yapılmaktadır. ORC sistemi İstanbul’da BAUISC trofesinde ve Sportsboat sınıfında kullanılmaktadır.
IRC - Uluslararası Derecelendirme Sertifikası
Teknenin gövdesi, donanımları ve yelkenleri ölçülerek bir rating belirlenir. Fakat, IRC’nin formülü ve nasıl hesaplandığı gizlidir. Bu gizliliğin sebebi, tasarımcıların 'kurallara göre' tekne tasarlamaya çalışmasını engellemektir.
IRC derecelendirmesini hesaplayabilen organizsayonlar: RORC (Royal Ocean Sailing Club) Derecelendirme Ofisi ve Paris'teki UNCL (Union Nationale pour la Course au Large)
IRC’nin gizli doğası, tasarımcıları en iyi tekneyi tasarlamaya teşvik ettiği için halen desteklenmektedir. IRC rating sistemi yelken dünyasındaki teknolojik gelişmeler ve geçmiş yarış sonuçları ışığında her yıl gözden geçirilmektedir.
ORC - Offshore Yarış Kongresi Kuralı
Teknelerin ratinglerini belirlemek için pervane, stabilite, donanım ve yelkenlerle birlikte gövdenin eksiksiz bir ölçümü yapılmaktadır. Çeşitli rüzgar koşullarında teknelerin teorik hızlarını hesaplamak için VPP (Velocity Prediction Program) - Hız Tahmin Programı da kullanılarak rating hesaplanmaktadır. Bu sayede değişik rüzgâr koşullarında ve rotalarda farklı tekneler bir arada adil bir şekilde yarışabilmektedir.
ORC ratinginin hesaplama sistemi ve yazılımı IRC’nin aksine açık bir sistem olduğu için tekneler tasarlanırken istenilen ratinglerine göre tasarlanabilmektedir. ORC rating sistemi uzmanlardan oluşan bir ekip tarafından her yıl güncellenmektedir.
Örnek Yarış Sonucu:
Teknelerin startı ile finişi arasındaki geçen süre saniye cinsinden rating ile çarpılarak düzeltilmiş zaman bulunur. Aşağıdaki örnekte görüldüğü üzere yarışı 1. Bitiren Black, 2. Bitiren My Song, 3. Bitiren Xtra 4. Bitiren Kuka 3 teknesidir. Ancak geçen süreler rating ile çarpılarak bulunan düzeltilmiş zamanda Kuka 3 teknesi 1. Olarak yarışı kazanmıştır.
